Love on the Spectrum
Northern Pictures / ABC / Netflix
Realiteitsreekse het nou al wêreldwyd begin taan en sy krake begin toon. Selfs plaaslik was daar nou al omstredenheid. Die “storie” word immers “gemanipuleer” (of geredigeer) om kykers te lok. Verder is die reseppies nou toenemend afgewater en aljimmers ʼn kloon van ʼn kloon… Sug. Love on the Spectrum is ʼn Australiese reeks oor jong mense met outisme (“op die spektrum”) wat smag na ʼn verhouding en/of huwelik. Die altesame vyf episodes verhang egter die bordjies en tientalle wanpersepsies oor verhoudings, outisme, gestremdheid én realiteitsreekse. Ons ontmoet bv. vir Michael (25) wat gek is oor dinosourusse, maar met sy brute eerlikheid veroorsaak dat sy pa per ongeluk tydens aandete sy kos op die grond uitspoeg. “I think every family needs a Michael. It just adds something different,” verduidelik Michael se ma glimlaggend aan die kamera. Die ma’s en pa’s is meesal op die voorgrond as afrigters wat aanmoediging, raad en steun aanbied. ʼn Verhoudingskenner wat in outisme spesialiseer, Jodi Rodgers, kom klop ook aan en deel handige vaardighede hoe om die eerste afspraak te laat vlot. Daar is die ewe uitgesproke Olivia en Maddi, wat nes Michael sorg vir hope humor en vertederende oomblikke. Ons leer ken die sosiaal ongemaklike Kelvin wat sprakeloos gelaat word wanneer Amanda enkele minute na hul ontmoeting haar Nintendo-speletjie uithaal en aandring dat hulle speel… En dan is daar die paartjies wat dolverlief is en dit oorweeg om te trou, al is daar bykans daagliks uitdagings. Alhoewel daar ʼn verteller is wat soms kitsfeite oor die deelnemers met die kyker deel, is dit merendeels die jonges wat hul storie aan die kamera vertel. Die ouers – en selfs ʼn enkelouer – gee meer agtergrond oor grootwordjare en die uitdagings wat gesinslede te bowe moes kom. Die reeks strooi nie sterrestof oor die afsprake nie en ons ervaar hoe die een vrou verkies om liefs die restaurant te verlaat en nie langer met die gesprek voort te gaan nie. Selfs Michael draai op ʼn stadium vas en moet abrup wegloop om homself weer te “vind”. Die reeks vind op ʼn wonderbaarlike manier die universele waarhede rondom die liefde en die onvolmaaktheid wat ons almal (soms moontlik onbewustelik) daarvan weerhou om gelukkig te wees. Die kyker lag en huil saam … en bly nogtans hoop. Love on the Spectrum is boeiend en meesleurend, sonder om kortpaadjies te vat of kits-clichés op te dis. Soos die een deelnemer tereg sê: “Ons is in ʼn glasboks. Jy sien vir my en ek sien vir jou, maar ons hoor mekaar nie. Ons kan nie eens aan mekaar raak nie…” Hier is nou ʼn TV-reeks wat jou emosioneel gaan wakker skud! Kobus Burger
Stateless
Netflix / ABC
Ongewenste immigrante word dikwels beskryf as “aliens”, asof hulle uit die buitenste ruimte kom. Stateless, ʼn Australiese minreeks van ses episodes, speel af in ʼn afgeleë aanhoudingsentrum in die woestyn waar sulke buitestanders aangehou en “verwerk” word. Hulle wag soms jare lank om ʼn Australiese visum te kry en met hul families herenig te word. Hulle is ontwortel, paspoort- en identiteitsloos en dus “stateless”. Die vervlegte verhale is losweg gegrond op ware gevalle van vlugteinge, en meer spesifiek op die geval van Cornelia Rau, ʼn jong Australiese burger wat onwettig in ʼn regeringskamp aangehou is. Sofie Werner (Yvonne Srahovski) is ʼn lugwaardin wat ontsnap uit ʼn voorstedelike sekte gelei deur Gordon (Dominic West) en Pat (Cate Blanchett, ook vervaardiger). Sofie ly aan ʼn geestesversteuring en verwarring nadat Gordon haar seksueel aangerand het. Aan die owerhede gee sy voor sy is ʼn Duitse burger wat net wil teruggaan na haar geboorteland. Haar mede-aangehoudenis sluit in ʼn Afgaanse pa en sy dogter en verskeie Moslems wat hul langdurige aanhouding probeer ontsnap. Die vervlegte lewens van die karakters bied ʼn intense, emosionele deursnit van ʼn “nanny state”, ʼn samelewing wat ongenooides tot elke prys wil uithou. Strahovski, ʼn begaafde aktrise wat die aandag getrek het as ʼn gifmoordenares in die misdaadreeks Dexter, en onlangs in The Handmaid’s Tale, lewer ʼn verbluffende kragtoer as ʼn ankerlose vrou wat volkome gestroop, dobberend en weerloos is. Sy dryf tussen hede en verlede, en koester waanbeelde van wie sy is. Hierdie is een van die onvergeetlikste vertolkings van die jaar – ʼn viruoos in die rol van ʼn leeftyd. As Cam Sandford, ʼn onervare en saggeaarde wag wat met die aangehoudenes werk en algaande in geweld ingelyf word, is Jai Courtney eweneens skitterend. Stateless is deurgaans indrukwekkend wat produksiewaardes betref. As ʼn prestige-reeks wat die turksvy van immigrasie en vlugtelinge in die Trump-tydperk aandurf, beeld dit vele kante van die gelade kwessie uit sonder om menslikheid in te boet. Dis interessant dat die mense aan die stuur (skrywer, vervaardigers en regisseur) vroue is. Komplekse, kragtige vermaak, gewis een van die beste reekse van die jaar, Schalk Schoombie
Little Fires Everywhere
Hulu
Die bekroode aktrises Reese Whitherspoone and Kelly Washington was albei betrokke by die ontwikkeling van die minireeks, Little Fires Everywhere, gebaseer op die blitsverkoper van Celste Ng. Elena Richardson (Reese Whitrspoon) is welgesteld, haar man is suksesvol, haar huis groot en vertonerig genoeg in die regte buurt, en drie van haar vier kinders maak haar trots met hul prestasies. Elena weet haar jongste dogter het ekstra aandag nodig – die kind pas nie in die boksie waarin haar ma haar dwing nie. Die rol pas Whiterspoon soos ʼn handskoen en dit lei min twyfel dat sy die nodige benoemigs en pryse gaan insamel vir haar vertolking van die “all American wife”. Elena se eiewaarde word gebaseer op hoe goed haar familie konformeer. Mia Warren (Kelly Washington) is die teenpool, ʼn kunstenaar wat haar 14-jarige dogter nie wil laat inperk nie. Sy maak haar enigste dogter groot om vry van wêreldse waardes en dogmas te wees. As enkelma glo sy onwrikbaar dat haar liefde vir haar dogter van veel meer waarde vir die kind is as finansiële stabiliteit. Elena sien haarself as selfaangestelde filantroop en redder van minder bevooregtes. Wanneer Elena uitreik na Mia en haar dogter om hulle op te hef, is die tafel gedek vir ʼn feesmaal van drama en konflik. Die karakters is geloofwaardig en veral die interaksie tussen die tieners is eerlik. Daar is heelwat fokus op wat ouers glo hulle kinders van hulle verlang en waarmee tieners werklik wroeg. Die kyker raak vining meegevoer, want wie het nie huishoudelike vure wat doodgeslaan moet word nie? Little Fires Everywhere konfronteer jou met die vraag of dit nie dalk beter is dat die brand uitwoed en toekyk wat groei uit die verskroeide aarde nie. Die storie beweeg vinnig en lok jou om al agt episodes in een sitting te verorber. Tog is dit jammer dat die boek se einde onoortuigend aangepas en, tipies Amerikaans, emosioneel aangedik is. Die produksie is die moeite werd vir die storie en die spel. Die lesse in ouerskap is bloot ʼn bonus. Henk Crouse
Jeffrey Epstein: Filthy Rich
Netflix
Geld wat stom is, maak reg wat krom is. In die geval van die Amerikaanse multi-miljoenêr Jeffrey Epstein, wat honderde jong meisies seksueel misbruik en verkrag het, kan die spreekwoord gebuig word: geld wat stom is, maak krom wat reg is. Blykbaar het die invloedryke beleggingskonsultant, ʼn teksboekvoorbeeld van ʼn sosiopaat, sy rykdom laat praat om hom van vervolging te vrywaar – vir meer as drie dekades. As jou sakke diep is in Amerika, en sekerlik oral ter wêreld, word die ape van geregtigheid doof, stom en blind. In sy sosiale kring was o.m. Harvey Weinstein, oudpresident Bill Clinton, Donald Trump en Prins Andrew. Epstein was die eienaar van luukse wonings in New York en Miami, ʼn plaas in Nieu-Mexiko en ʼn tropiese eiland, waar sy misdade beplan en uitgevoer is. Sy manipulasie van politici en regslui slaan die asem weg. Die mini-dokkiereeks is gegrond op die gelyknamige boek deur James Patterson (ook een van die vervaardigers), John Conolly en Tim Malloy. Die storie is welbekend en wil nie weggaan nie: tans is dit weer aktueel met die inhegtenisname van Epstein se jarelange vriendin, Ghislaine Maxwell, wat minderjarige meisies vir sy eietydse harem gewerf het en gedeel het in die misdrywe. Dit lyk asof die Engelse prins, wat tot dusver deur die koningshuis beskerm is, deur Amerikaanse owerhede tot verattwoording geroep kan word vir sy ‘interaksie’ met ʼn minderjarige meisie o.l.v. Maxwell (hy ontken dat hy die slagoffer ken al verskyn hulle saam op ʼn foto). Al bestaan die reeks meestal uit onderhoude met Epstein se slagoffers en ander getuies in “talking heads”-trant, is die legkaart wat gebou word grillerig en afstootlik. Die bisarre besonderhede van sy perversiteit word oopgevlek, en dis veral die tragiese impak op die jong slagoffers wat die keel laat toetrek. Verskeie pogings om Einstein aan die pen te laat ry, het misluk ondanks oorvloedige bewyse – en dié reeks is ʼn sterk aanklag teen die FBI en ander instellings se regsverydeling. Die vraag wat aanhoudend opduik: hoe kon hy so lank daarmee wegkom? Epstein het nie sy dag in die howe gehad nie – hy is dood in aanhouding, skynbaar selfdood. Een forensiese kenner se afleiding behels dat Epstein nie sy eie lewe kon geneem het nie. As tydsdokument wat #MeToo ondersteun, is Filthy Rich insiggewend en noodsaaklik. Dié soort reeks neig uiteraard na die sensasionele, dis pure dokumentêre masochisme om deur te sit en boer immer aan die donkerste kant van menswees. Al het Epstein nie sy verdiende loon gekry nie, bly die hoop dat sy bekragtigers (soos Maxwell) geregtigheid vir die vele slagoffers sal beding. SS
Sons of Anarchy
Netfix / Showmax
Sons of Anarchy word in die omgang Hamlet on Harleys genoem. Dis verslawend, bestaan uit sewe seisoene met 92 episodes in totaal en dis nie vir sissies nie. Tolla van der Merwe sou dit rof en onbeskof genoem het. Jy word summier verlei en laat jou wens jy kon halsoorkop met ʼn motorfiets op die brede weg gaan jaag. Dan is die klankbaan ook die beste wat ʼn mens kan begeer. Daar is vars verwerkings van onder meer Greensleeves tot Gimme Shelter, Bird on a Wire, No Milk Today en Gangsta’s Paradise. Elke lied is in pas met gebeure. Die temalied This Life deur Curtis Stigers en The Forrest Rangers is in 2009 vir ʼn Emmy benoem en het die volgende jaar die American Society of Composers, Authors and Publishers (ASCAP) gewen. Die reeks het reeds in 2008 begin en in 2014 ten einde geloop, maar dit dreun magtig op beide Netflix en Showmax voort. By die 5 miljoen kykers kon nie genoeg kry van die reeks nie. Dit was gedurende die uitsending die kabelnetwerk FX se gewildste reeks in sy geskiedenis. Dit speel af in die denkbeeldige dorpie Charming in Kalifornië waar die mototorfietsklub Samcro (Sons of Anarchy Motorcycle Club, Redwood Original) die septer swaai. Niemand is te goed om omgekoop te word nie en selfs diegene wat broos en onskuldig begin, leer gou vuis swaai, moor, smokkel en bemeester die kuns van verraad. Die motorfietsklub bedryf ʼn garage is ʼn dekmantel. Eintlik smokkel hulle wapens en later ook dwelmmiddels. Die lede en hul gesinne is ʼn familie wat saamkloek en konkel en nie huiwer om mekaar in die rug te steek nie. Die hoofkarakter is Charlie Hunnam as Jackson “Jax” Teller. Hy is aanvanklikk die visepresident en later die president van die klub. Jax wil die klub regruk of verlaat nadat hy ʼn manifes van sy oorlede pa John ontdek. Hy bevraagteken die klub, lojaliteit, verraad en boetedoening. Natuurlik kry hy dit nie reg nie en hy is feitlik in elke episode skuldig aan alles wat hy juis wil ontsnap. Die ander hoofkarakters is Clay Morrow (Ron Perlman) die leier van die klub, en Gemma Teller Morrow (Katey Sagal). Sy is Jax se ma en was getroud met John Teller voordat hy dood is. Clay is die vaderfiguur en Gemma sy getroue regterhand. Jax se groot liefde is dr. Tara Knowles ( Maggie Siff). Kykers kan hulle regmaak vir vigilante-optrede, korrupspie, baie moorde en bloedige gevegte tussen verskeie motorfietsklubs van alle rasse en grade van gemeenheid. ʼn Mens kan nie help om te wonder wat van al die lyke word nie. Soms sien jy die ontstellende maniere hoe daarvan ontslae geraak word. ʼn Mens leer elke lid intens ken. Jy het gou jou gunstelinge. Pasop – moenie te veel van hulle hou nie. Hulle gaan waarskynlik nie die einde van die res van die reeks haal nie. Mariana Malan
The Day Will Come (Der Kommer En Dag)
Netflix
Dit is 1967 en die twee onnutsige broers, Elmer en Erik, is alweer in die pekel. Hul werkende enkelma moet vir die soveelste keer aan die welsyn in Kopenhagen verduidelik waarom haar seuns nie van haar weggeneem moet word nie. Maar dan word sy ernstig siek en word die boeties na die Gudbjerg-seunskool gestuur omdat niemand anders na hul kan omsien nie. Die weeshuis is eerder ʼn strafkamp en ál die mans (oud en jonk) gebruik hul vuiste as oplossing vir alles wat daar skeefloop. Die enkele vroue – selfs die nuwe taalonderwyseres – kyk eerder weg of trek die gordyne digter uit vrees vir die skobbejak-skoolhoof Heck. Met die maanlanding van 1969 as deurlopende tema word hierdie somber, skrikwekkende en traumatiese verhaal ʼn uitbeelding van die mens se soeke na maniere om uit sy alledaagse werklikheid te ontsnap. Dit is terselfdertyd ʼn eeue-oue heldereis (die mitoloog Joseph Campbell sou breed glimlag) en ‘n bewys dat die flikkerende vlammetjie van hoop selfs in die donkerste hoekie bly brand. Die regisseur Jesper W. Nielsen se veelbekroonde fliek (met onderskrifte in Engels) is vir Netflix in drie episodes van sowat 40 minute elk verpak. Die mini-reeks is grou, grinterig en meesal uitsigloos. Ná die eerste episode voel ʼn mens reeds asof al die laaste bietjie lug uit jou longe gepers is. The Day Will Come word dus nie vir sensitiewe kykers of mense wat die slagoffers van trauma of mishandeling was, aanbeveel nie. Die ewige sege van die menslike gees oor die bose en donker word wel in episodes 2 en 3 só meesterlik belig dat die reeks in hierdie holderstebolder Corona-tyd ʼn vegie betekenisvolle salf oor die geteisterde gemoed kom plaas. Daar is al by herhaling berig dat vroue-leiers tans die Covid-19-krisis beter hanteer as hul manlike eweknieë. The Day Will Come laat ʼn mens met ʼn soortgelyke vraag: waar is al die moeders heen? Tussendeur al die stroperige en vermaaklike stories op die stromingsdienste gaan hierdie ko-produksie tussen die Dene en Swede jou derms laat draai. Dat dit boonop op ware gebeure (en karakters) geskoei is, laat ʼn mens eweneens met die gevoel om ʼn kersie te brand vir elkeen wat vandag nog die brutaliteit in stilte moet beveg. KB
The Eddy
Netflix / Frans-Amerikaanse koproduksie
Jazz is ʼn aangeleerde smaak, soos olywe en bloukaas. Die regisseur Damien Chazelle het met sy Oscar-bekroonde Whiplash (2014) en La La Land (2016) laat blyk hy is halsoorkop verlief op dié musiekstyl. As jy minder verknog was aan dié musiekflieks, waarin jazz die goue draad was, gaan jy waarskynlik swaar sluk aan The Eddy (draaiboek Jack Thorne). Chazelle het die regie behartig van die eerste twee episodes van dié minireeks (8 episodes) oor die verweefde lewens van jazzmusici, en só die formaat van die opeenvolgende episodes bepaal. Rukkerige kameraskote in die trant van cinéma vérité, naby-opnames wat karakters deur strate, begrafnisse en partytjies volg, verleen ʼn grinterige realisme. Die titel verwys na die naam van ʼn jazzklub in Parys se agterstrate. Elliot Udo (André Holland, laas te sien in die abortiewe grilreeks Castle Rock) is ʼn begaafde pianis-komponis, mede-eienaar van die klub wat spesialiseer in progressiewe jazz en smeulende ballades. Ná sy sjarmante vennoot Farid (Tahar Rahim van Un prophète) vermoor word, erf hy die sinkende klub, asook die eise van opvlieënde orkeslede en rampokkers. Elliot se lewe word verder gekompliseer deur persoonlike verhoudings met die blonde Poolse voorsanger Maja (Johanna Kulig van Cold War), Farid se weduwee, Amira (Leila Bekhti), en sy rebelse tienerdogter, Julie (Amandla Stenberg). Die storie ontvou langsaam en word belig vanuit verskeie karakters se perspektiewe, wat die kollig laat rus op die Muslim-gemeenskap in Parys, kulturele diversiteit, stedelike geweld en misdaad, persoonlike drome en armoede. Visueel-tegnies en wat narratief betref, is die aanslag improvisatories, wat organies inskakel by die struktuur, ritmes en soms dolende manier waarop jazzmusiek geskep word. Dit verskaf sleutels tot Chazelle se enigmatiese stylkeuses en verseker dat The Eddy in vele aspekte anders as die meeste resepmatige Amerikaanse en Britse reekse lyk. Talle karakters is kunstenaars wat deur hul innerlike akkoorde gedryf word, en hier verseker die gebruik van regte musikante wat meesleurende musiek (gekomponeer deur Glen Ballard en Randy Kerber) en deurleefde toneelspel lewer, ʼn hoë graad van geloofwaardigheid. The Eddy mag ʼn aangeleerde smaak wees, maar vir jazzliefhebbers bied dit verfrissende afwisseling. Engels, Frans, Pools en Arabies met Engelse onderskrifte. SS
